Chùa Cầu trầm mặc thuộc giữa trung tâm phố cổ ven sông Hoài thơ mộng từng khiến cho xôn xao lòng người cũng như là chất liệu tạo nên cảm hứng đối với biết bao nhiêu tác giả sáng tác thi ca, âm nhạc và họa. Với mỗi người dân Hội An, chùa Cầu không chỉ được xem như là 1 di sản lịch sử mà còn là đặc trưng cái hồn còn tồn tại nhiều hơn bốn thế kỷ đã qua của nơi đây.

Chùa Cầu, theo đúng như tên chùa, là 1 chùa cổ kính thuộc trên cầu nối liền 2 bờ của lạch nước nhỏ chảy đổ ra sông Hoài. Ngôi chùa đã từng được những người buôn bán Nhật Bản dựng lên vào đầu những năm 1970, chính vì thế, cầu vẫn còn có tên gọi khác là Chùa Nhật Bản. Ngôi chùa được xây vì nhu cầu tâm linh nhiều hơn là kết nối đi lại thông thường. Câu chuyện về ngôi chùa liên quan truyền thuyết quái thú Namazu, một quái thú dưới biển, như truyện cổ về của Nhật hay gây thảm họa thiên nhiên như lụt lội, động đất, do đó cầu Chùa có thể xây lên theo sự tin tưởng được trấn áp con thủy quái giúp mang lại sự bình yên của người dân nơi đây.


Nét đẹp ấn tượng của Chùa Cầu Hội An (ảnh sưu tầm)

Tuy là 1 công trình được thương nhân Nhật Bản dựng lên, tuy nhiên chùa Cầu lại mang những dấu ấn phong cách kiến trúc đặc trưng riêng của Việt Nam. Thể hiện qua cấu trúc là 1 cầu ngói được lợp bằng ngói âm dương - nét đặc trưng của kiểu kiến trúc lâu đời thuộc về người Việt. Ngoài phần mái và chân cầu bằng đá, hầu hết toàn bộ ngôi chùa và cầu cũng đều xây dựng từ gỗ, đã được sơn son và trang trí với nhiều họa tiết tinh xảo, điển hình cho lối kiến trúc Việt Nam với họa tiết rồng, nhưng thi thoảng vẫn còn điểm xuyết đôi nét của người Nhật.

Tổng thể, ngôi chùa có dáng uốn cong uyển chuyển cùng với trụ cầu bắc qua lạch nước cũng như nối hai đầu cầu đặt 2 bức tượng linh vật làm bằng gỗ đặt ở hai đầu: một đầu chính là bức tượng chú chó, phía bên kia là tượng con khỉ. Có nhiều giả thuyết xung quanh hai tượng này. Nhiều quan điểm cho rằng đây là hai con vật trong tín ngưỡng lâu đời của người Nhật, 1 ý kiến nữa cho rằng hai bức tượng có thể mang ý nghĩa là cây cầu được tiến hành xây dựng bắt đầu từ năm Thân cho tới năm Tuất. Đặc biệt là chùa này không thờ cúng Phật mà thờ thần bảo vệ vùng đất này - Bắc Đế Trấn Võ, với đức tin rằng vị thần này sẽ đem tới niềm vui cũng như sự ấm no bình an tới cho nhân dân.

Chùa Cầu đã được Việt Nam trao chứng nhận là Di tích lịch sử - Văn hóa quốc gia không chỉ do ý nghĩa thuộc về mặt niềm tin truyền thống và giá trị kiến trúc, mà Chùa Cầu vẫn còn chứa những giá trị lịch sử to lớn, như một nhân chứng về một giai đoạn phát triển hưng thịnh tại phố cảnh xưa Hội An. Bên cạnh hành trình ngắm các đặc điểm đặc thù phong cách kiến trúc vô cùng riêng cùng vẻ đẹp cổ kính ở chùa Cầu, mọi người có dịp đến phố cổ Hội An cũng nên thử 1 lần tìm hiểu làng gốm Thanh Hà Hội An ở bên bờ dòng sông Thu Bồn, để tìm hiểu nhiều hơn về nhiều vẻ đẹp văn hóa truyền thống đa dạng ở làng gốm cổ.