Nghĩa địa Hàng Dương (Côn Đảo) đêm đêm sáng rực nến và đỏ hương. đoàn người vẫn đổ về nơi xa xăm này để tưởng nhớ...

Vừa qua, tôi có cơ hội được đến nghĩa địa Hàng Dương, Côn Đảo thuộc tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Hòn đảo nằm tương đối xa lục địa, vốn là nơi " đi dễ khó về" có người yêu nước năm xưa. Nơi đây lưu giữ xác thân của hơn hai vạn người yêu nước cùng những chiến sĩ cách mệnh kiên cường, quật cường. Nơi khắc dấu những tội ác hoảng hồn của đế quốc Pháp và Mỹ đối với những người thương nước bị chúng cầm tù, kìm kẹp trong suốt 113 năm chiếm đóng.
Xem thêm: đất nghĩa trang

Tôi thắp hương cho các vị tử tù nhân đã hy sinh oanh liệt bởi chế độ lao tù khắc nghiệt và tàn tệ như thời trung cổ mà lòng nghẹn ngào khó tả.

Có nhẽ, trên dải đất Việt Nam này mang hàng vạn nghĩa trang liệt sỹ to, nhỏ sẽ không thể có một nghĩa trang nào đêm đêm lại sáng rực nến và đỏ hương như ở Kỳ đài bãi tha ma Hàng Dương, Côn Đảo và ngôi mộ liệt sỹ Anh hùng lực lượng vũ trang Võ Thị Sáu (mọi người thường gọi là Cô Sáu.

Nghĩa trang Hàng Dương năm xưa là như thế!

Còn bữa nay, nơi đây lại có nét khác so với phổ thông nghĩa địa mà ta thường thấy. Rất sâu lắng, xưa cũ và thâm nghiêm sở hữu các viên đá thô ốp trên mả mà chẳng phải sở hữu khuôn mẫu nào. Song, xem ra lại rất hợp với cảnh quan oai nghiêm chốn này.

Nghĩa địa được lắp hệ thống chiếu sáng bằng năng lượng mặt trời và đủ dùng quanh năm nên bãi tha ma về đêm càng trở thành rét mướt và không cô đìu hiu chứ chưa cần tới hiện tượng độc đáo về đêm nơi đây mà tôi vừa nêu.

Đêm nào cũng có vài ba trăm người tới thắp hương. Thật chẳng thể tin nổi giả dụ chúng ta chưa đến đó 1 lần.

Để lý giải cho điều này sẽ có người cho rằng ấy cũng là chuyện tâm linh. Người ta không quên truyền lại nhau câu chuyện về sự linh thiêng của người liệt nữ chết trẻ Võ Thị Sáu. Nếu chúng ta tới với tấm lòng thành kính, hoài tưởng Cô Sáu cộng các người đã tạ thế một cách chân thành, tôi nghĩ ấy là điều đáng trân trọng, thể hiện sự hàm ân với người đã tạ thế.

Song ví như chỉ vì cho rằng Cô chết trẻ nên rất linh, có thể cầu Cô ban cho điều mình muốn, nào là làm ăn phát đạt để nhanh sung túc, chóng lên chức để có phổ thông bổng lộc này nọ thì dường như đã có gì mê tín dị đoan? Chúng ta vô tình thật đã và đang làm cho Cô mếch lòng rồi.
Đọc thêm: cong vien nghia trang
Nhiều người mang lại mộ Cô các mâm cỗ mặn rất hoành tráng để mong Cô phù trì cho điều nọ, điều kia thì xem ra họ đang khiến 1 điều thật không nên. Đã đành, đấy là quyền của mỗi người chúng ta. Song chẳng lẽ trong nghĩa địa kia chỉ mang mình Cô?

Lẽ ra, đây là nghĩa cử biểu lộ ý thức yêu nước, biết ơn những người vì đất nước đã phải nằm xuống nơi xa xôi này. Chúng ta đang khiến các linh hồn người đã từ trần còn lại nơi đây buồn thêm.


Và, còn biết bao các chí sĩ yêu nước, những chiến sĩ cách mạng khác nữa đã yên ổn nghỉ nơi đây. Các cụ sẽ mủi lòng lúc ngày ngày "chứng kiến" dòng người đổ về đây chỉ để cầu khấn 1 người đã mệnh chung độ trì mình, gia đình mình... thì thật không tế nhị.

Xem thêm: nghia trang an vien
Sau 40 năm hợp nhất quốc gia, thành quả vun đắp đất nước tuy cũng rất đáng ghi nhận, song vẫn còn quá phổ biến việc cũng chưa thể làm chúng ta chấp thuận. Đời sống của người dân còn gặp phổ thông khó khăn, thiếu thốn... Ngay toàn bộ gia đình các người có công với nước (có người thân đã hy sinh), dù đã được nhà nước quan tâm, nhưng cũng còn thiếu thốn bởi chưa có điều kiện chăm sóc thật phần lớn và xứng đáng với các hy sinh của người thân họ. Ngoài ra, sự tha hoá, biến chất của 1 bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên đang là tín hiệu đáng lo và đáng buồn trong con mắt người dân. Và tôi nghĩ, chắc ở nơi cửu tuyền, những bậc tiền nhân của chúng ta hẳn chưa thể nào vui được .

Càng nghĩ, tôi càng ngộ ra một điều: Chúng ta đang còn nợ những bậc tiền nhân nhiều lắm!