Luật Đất đai năm 2013 được ban hành ghi nhận hầu hết điểm nổi trội tiến bộ khi ghi nhận rõ hơn quyền và nghĩa vụ của Nhà nước đối với đất đai với tư cách là đại diện chủ nhân toàn dân về đất đai, đồng thời mở mang hơn thời hạn giao, cho thuê đất nông nghiệp cho hộ gia đình, cá nhân sản xuất nông nghiệp; sự biến chuyển này mô tả rõ ràng hơn lúc đã có những sửa đổi bổ sung can dự đến quy hoạch, kế hoạch dùng đất vào năm 2018 nhằm thích hợp với tình hình thực tiễn. Không những thế, công việc khai triển cho thấy, vẫn còn tồn tại một số khái niệm mang tính chưa chính xác. Tuy nhiên, đa số thuật ngữ mang tính phổ biến, thông dụng nhưng chưa được nói chung một cách thông tõ, gây khó khăn, lầm lẫn trong áp dụng thực hiện luật pháp.
Về khái niệm đền bù khi Nhà nước thu hồi đất
Cụm bắt đầu từ “Bồi thường” lần đầu xuất hiện trong Luật Đất đai năm 1993. tới bây giờ “bồi thường” được hiểu là “Việc Nhà nước trả lại giá trị quyền sử dụng đất với diện tích đất thu hồi cho người dùng đất”. như vậy, pháp luật hiện hành chỉ xác định khái niệm “bồi thường về đất” mà không xác định định nghĩa đối với các tài sản khác như: Dự án vun đắp, vật kiến trúc, cây trồng, vật nuôi… Điều này có thể được lý giải thuần tuý là bởi vì khái niệm “bồi thường” được ghi nhận trong Luật Đất đai nên đối tượng điều chỉnh của đạo luật này chỉ có đất và quyền dùng đất. Xét về khía cạnh nguyên tắc đền bù đối với tài sản là cây trồng và vật nuôi khi Nhà nước thu hồi đất qua những văn bản luật pháp thì tại Điều 16 Nghị định 22/1998/NĐ-CP quy định: “Khi Nhà nước thu hồi đất mà bị thiệt hại thì được bồi thường thiệt hại theo giá trị hiện có của tài sản”. Ngoài ra, điều đáng nhắc là các văn bản quy bất hợp pháp luật khác, đề cập cả các văn bản hướng dẫn thi hành Luật đất đai cũng không nêu định nghĩa “bồi thường thiệt hại khi Nhà nước thu hồi đất” hay nguyên tắc bồi thường tài sản gắn liền với đất.
Điều này cho thấy nhà làm luật của chúng ta vẫn còn chú trọng về phương diện điều hành từ phía những chủ thể quản lý hơn là chú trọng tới những thiệt hại bắt đầu từ phía người dân, bởi vì bản chất đối tượng của hoạt động thu hồi là “đất”, ko phải bất kỳ tài sản nào khác; trong khi thiệt hại của người dùng đất sẽ bao hàm cả quyền sử dụng đất và quyền sở hữu các loại tài sản trên đất. Mặt khác, việc quy định dừng như trên còn trình bày rằng luật đất đai tỏ ra không đủ khuôn khổ điều chỉnh để kể cho đến những vấn đề bồi thường về Công trình vun đắp, vật kiến trúc, cây trồng, vật nuôi… nên chỉ quy định chung chung và giao cho các tỉnh, thành chỉ dẫn thi hành. Chính điều này tạo ra sự không hợp nhất trong cách hiểu và bí quyết áp dụng luật pháp về đền bù, hỗ trợ, tái định cư lúc Nhà nước thu hồi đất, gây tâm lý một chiều trong thời kỳ thực thi pháp luật về phóng thích mặt bằng tại một số địa phương. Thật vậy, có địa phương chỉ để ý đến việc thu hồi được thửa đất, còn việc bồi hoàn, hỗ trợ hay tái định cư là việc từng bước giải quyết sau.
Về đối tượng được nhận hỗ trợ ổn định đời sống khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp
Nhằm giải quyết các tránh của Luật Đất đai năm 2003 khi chưa quy định cụ thể, rõ ràng các đối tượng được thụ hưởng các chính sách can hệ tới tương trợ ổn định đời sống và sản xuất lúc Nhà nước thu hồi đất, gây ra trạng thái tương trợ nhất loạt, không đúng đối tượng, gây lãng phí ngân sách Nhà nước. Luật đất Đai năm 2013 đã liệt kê theo hướng cụ thể thể hơn. Theo ấy, căn cứ theo khoản 14 Điều 3: “hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất là việc Nhà nước trợ giúp cho người có đất bị thu hồi, để ổn định đời sống, sản xuất và phát triển”. Hiểu theo phương diện này chỉ các đối tượng có đất bị thu hồi sẽ thụ hưởng chính sách tương trợ từ Nhà nước. Song với quan niệm tác giả cho rằng đối tượng này cần được mở rộng. Bởi lẽ, ví như coi xét vấn đề trên cơ sở khoản 1 Điều 19 Nghị định số 47/2014/NĐ-CP có thể nhận thấy đối tượng được hỗ trợ ổn định đời sống bao quát hơn. Bao hàm hai nhóm chính yếu:
Thứ nhất, hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp. Theo đấy, để được xác định hộ gia đình, tư nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp phải thỏa mãn hai điều kiện: (i) Hộ gia đình, cá nhân đang có quyền dùng đất nông nghiệp thông qua những hình thức như được Nhà nước giao, cho thuê, công nhận hoặc nhận chuyển nhượng (ii) Có thu nhập ổn định bắt đầu từ sản xuất nông nghiệp trên diện tích đất đấy. Không những thế, có thể nhận thấy khái niệm hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp vẫn còn đó khoảng trống nhất mực, lúc chưa công nhận những chủ thể trực tiếp sản xuất nông nghiệp từ diện tích đất thuê từ chủ thể khác; nếu như đây là nguồn sống độc nhất của những chủ thể này bắt đầu từ phần diện tích đất thuê canh tác nhưng không được pháp luật công nhận là chủ thể trực tiếp sản xuất nông nghiệp là điểm bất hợp lý.
Ngoài ra, xác định ra sao là khoảng thu nhập ổn định từ sản xuất nông nghiệp vẫn còn là “điểm mờ” trong luật pháp nước ta. Bởi lẽ, chưa định lượng cụ thể khoảng thu nhập bao lăm trong một tháng hoặc trên một năm được gọi là ổn định. Điều này gây cạnh tranh cho cơ quan xác định chủ thể được thụ hưởng chính sách hỗ trợ ổn định đời sống.
Thứ hai, với các đơn vị kinh tế, hộ gia đình, cá nhân sản xuất, buôn bán, đơn vị có vốn đầu tư nước ngoài bị giới hạn sản xuất, kinh doanh lúc Nhà nước thu hồi đất sẽ căn cứ theo khoản 6 Điều 19 Nghị định số 47/2014/NĐ-CP khi đấy, công nhân trong những doanh nghiệp nói trên được áp dụng chế độ trợ cấp mất việc theo quy định của pháp luật về cần lao, thời kì trợ cấp không quá 6 tháng.
Dịch vụ luật sư đất đai tại TPHCM của chúng tôi bao gồm:
  • Tư vấn quy định pháp luật đất đai về hồ sơ đăng ký quyền sử dụng đất và tư vấn chuẩn bị hồ sơ đăng ký quyền sử dụng đất;
  • Tư vấn quy định pháp luật đất đai về trình tự và thủ tục đăng ký cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất;
  • Tư vấn hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất, hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất, hợp đồng mua bán nhà ở…

Tư vấn pháp luật đất đai, giải đáp thắc mắc, khó khăn về đất đai là vấn đề đặt ra khi có phát sinh những tình huống pháp lý về đất đai, nhà ở, quyền sử dụng đất. Chi tiết tại https://luattuongcongsu.com.vn/linh-vuc-hanh-nghe/luat-su-dat-dai-tai-tphcm/
Xem thêm: https://luattuongcongsu.com.vn/linh-vuc-hanh-nghe/luat-su-thua-ke-tai-tphcm/